Niniejszy artykuł został przygotowany w oparciu o postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2021 r. (sygn. akt V CSKP 10/21) zgodnie, z którą: „Obowiązek zapłaty przez zamawiającego wynagrodzenia co do zasady – aktualizuje się w razie wydania dzieła przez przyjmującego zamówienie, mimo istnienia wad nieistotnych. Strony nie mogą uzależnić wypłaty wynagrodzenia należnego wykonawcy od braku jakichkolwiek usterek dzieła”.

Zgodnie z art. 643 k.c., Zamawiający obowiązany jest odebrać dzieło, które przyjmujący zamówienie wydaje mu zgodnie ze swym zobowiązaniem. Mając na uwadze powyższy przepis należy wskazać, iż zamawiający przyjmując wykonane dzieło, dokonuje swoistej czynności prawnej, na podstawie, której wyraża wolę przyjęcia danego dzieła, a tym samym uznaje je za wykonane. Niniejsze oświadczenie/wyrażenie woli obejmuje tylko i wyłącznie dzieło, które zostaje mu wydane przez przyjmującego zamówienie. Jednakże, zamawiający posiada również uprawnienie do odmowy przyjęcia danego dzieła i odmowy zapłaty wynagrodzenia w wypadku stwierdzenia wad, wady te muszą mieć jednak charakter istotny.

Zdaniem Sądu Najwyższego, zamawiający odbierając dane dzieło potwierdza tym samym fakt, że dzieło jest przydatne do użytku wynikającego z zawartej umowy. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, iż Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia stwierdził, że odebranie działa przez zamawiającego oznacza potwierdzenie, że dzieło jest przydatne do użytku nawet gdy nie zostało wykonane przez przyjmującego zamówienie w sposób perfekcyjny czy też bezusterkowy. Nawet w wypadku stwierdzenia wad wykonanego dzieła, które mają charakter nieistotny i pozwalają na korzystanie z wykonanego dzieła w pełnym zakresie. Postanowienie Sądu Najwyższego jest kluczowe w kwestii występujących problemów z niewykonaniem lub też nienależytym wykonaniem umowy o dzieło. Ponadto należy zwrócić uwagę na ogólny wniosek wynikający z przedmiotowego stanowiska Sądu Najwyższego. Stwierdzenie przez zamawiającego, że przedmiot umowy o dzieło posiada wady nieistotne nie stanowi podstawy do przyjęcia przez zamawiającego, że umowa o dzieło nie została wykonana. Jednakże daje zamawiającemu uprawnienie do wystąpienia z roszczeniem z tytułu nienależytego wykonania umowy. Zgodnie z art. 471 k.c. „Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”.

Przedmiotowa uchwała Sądu Najwyższego wprowadza pewnego rodzaju regułę, na podstawie, której Sąd wskazuje, iż pozostawienie oceny poprawności wykonanego dzieła tylko i wyłącznie zamawiającemu nie znajduje żadnych podstaw. Co do zasady zakwalifikowanie danej wady jako istotnej czy też nieistotnej ma charakter ocenny z tego powodu niemożliwe jest uzależnienie odbioru dzieła od jego wykonania w sposób perfekcyjny oraz bez żadnych nieistotnych usterek pozwalających na korzystanie z danego dzieła w sposób zgodny z jego przeznaczeniem wynikającym z umowy oraz jego przeznaczenia. Ponadto, niniejsze postanowienie daje swoistą ochronę przyjmującemu zamówienie, pozwalającą na uzyskanie należnego wynagrodzenia za wykonane dzieło.
 
Bibliografia.

1. Postanowienie Sądu Najwyższego, z dnia r. (sygn. akt. II CSK 69/19);
2. Palestra Pismo Adwokatury polskiej 10/2021;

autorem wpisu jest aplikant adwokacki Aleksander Gdak

Jedną z zasad, która została wprowadzona do Kodeksu Spółek Handlowych w związku z tegoroczną obszerną nowelizacją KSH jest reguła Business Judegment Rule, która odnosi się do spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, a swoje ugruntowanie znalazła w art. 293 § 3 KSH i 483 § 3 KSH.
Business Judegment Rule, czyli zasada biznesowej oceny sytuacji wywodzi się z Common Law, czyli anglosaskiego porządku prawnego obowiązującego m.in. w USA, czy Wielkiej Brytanii. Przychylne tej zasadzie ustawodawstwo znajdujemy również w Hiszpanii, Czechach czy Portugalii. Reguła ta dotychczas w Polsce stosowana była w bardzo ograniczonym stopniu.  

Zasada biznesowej oceny sytuacji wprowadza nową przesłankę egzoneracyjną dla członków zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej czy likwidatorów, która stanowi możliwość uwolnienia się od odpowiedzialności za szkodę spółki. Zgodnie z art. 293 § 3 KSH „członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator nie narusza obowiązku dołożenia staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności, jeżeli postępując w sposób lojalny wobec spółki, działa w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego, w tym na podstawie informacji, analiz i opinii, które powinny być w danych okolicznościach uwzględnione przy dokonywaniu starannej oceny”.

Wobec powyższego jeżeli członek zarządu (odpowiednio również członek rady nadzorczej, komisji rewizyjnej czy likwidator) w toku postępowania udowodni, zgodnie z ciężarem dowodu na nim spoczywającym, że działania podejmowane przez niego były wykonywane lojalnie wobec spółki wówczas nie będzie ponosił odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną spółce.

Zasada ta wychodzi naprzeciw organom zarządzającym spółkami, które dosyć często boją się podejmować jakichkolwiek decyzji w imieniu spółek, z uwagi na grożącą im odpowiedzialność. Aktualnie jeżeli członek zarządu pomyli się w podejmowanej decyzji i poskutkuje ona szkodą dla spółki, ale w trakcie jej podejmowania opierał się będzie na analizach, badaniu rynku czy opiniach merytorycznych, kierował się profesjonalizmem i lojalnością wobec spółki będzie mógł uwolnić się od odpowiedzialności.

Bezdyskusyjne jest przecież stwierdzenie, że „wszelkie wielkie decyzje okryte są niepewnością i ryzykiem”. Ustawodawca wprowadzając tę zasadę pozwala organom zarządzającym na większą swobodę podejmowania decyzji w imieniu spółki, co w przyszłości winno łączyć się z większym możliwym rozwojem i osiągnięciami spółki.

Podsumowując, zgodnie z aktualną nowelizacją Sąd winien jest oceniać działalność Zarządu nie tylko przez pryzmat rezultatów podejmowanych decyzji, lecz również biorąc pod uwagę całokształt procesu i trybu podejmowania tychże decyzji.

Kancelaria posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie prawa gospodarczego, dlatego jeżeli zasiadasz w zarządzie, ewentualnie wobec Ciebie toczy się postępowanie z zakresu szkody wyrządzonej spółce chętnie udzielimy porady, a nawet poprowadzimy całe postępowanie.  

autorem wpisu jest Karolina Sagan, prawnik