• Kradzież pojazdu wraz z dowodem rejestracyjnym

Od października 2018 roku możemy poruszać się samochodem bez dowodu rejestracyjnego i polisy OC. Nie ma zatem powodów do zmartwień jeśli w trasie zorientujemy się, ze dokumenty do auta zostały w domu. Niemniej jednak istnieje duża grupa osób, która nie tylko zabiera dokumenty w każdą podróż ale nawet trzyma je zawsze w samochodzie. Niestety takie zachowanie jest dość ryzykowne i może prowadzić do dotkliwych konsekwencji, których nie każdy jest świadomy. 

• Ubezpieczenie Auto Casco od kradzieży

Wiele osób jest przekonanych, że posiadając drogą polisę AC mają zagwarantowaną wypłatę odszkodowania w przypadku kradzieży pojazdu. Należy jednak pamiętać, że umowa ubezpieczenia Autocasco jest umową dobrowolną i zakres ochrony jest uzależniony od treści Polisy oraz Ogólnych Warunków Ubezpieczenia, z którymi bezwzględnie powinniśmy się zapoznać przed wybraniem oferty. Poszczególne Towarzystwa Ubezpieczeniowe oferują różne warunki w zakresie utraty, zniszczenia, uszkodzenia lub kradzieży. Najczęściej istnieje zależność pomiędzy zakresem ochrony a wysokością składki.

• Kradzież pojazdu w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia

Większość Towarzystw Ubezpieczeniowych definiuje kradzież poprzez odwołanie się do treści Kodeksu karnego, wskazując ze jest to działanie sprawcy wyczerpujące znamiona czynów określonych w art. 278 (kradzież), art. 279 (kradzież z włamaniem), art. 280 (rozbój), art. 289 (zabór w celu krótkotrwałego użycia). Jednocześnie wielu ubezpieczycieli jako kradzież nie traktuje przywłaszczenia (art. 284 k.k.).
Jednym z podstawowych obowiązków nakładanych na właściciela ubezpieczonego pojazdu jest niezwłoczne zawiadomienie policji o kradzieży pojazdu, jego części, bądź wyposażenia dodatkowego. W zakres tych obowiązków najczęściej wchodzi także przekazanie Ubezpieczycielowi dowodu rejestracyjnego, karty pojazdu, dowodów własności (nabycia) pojazdu, a także kluczy, kart kodowych czy pilotów do pojazdu.
Wysokość odszkodowania w przypadku kradzieży ustala się najczęściej na podstawie wartości rynkowej pojazdu ustalonej na dzień zaistnienia szkody. Inaczej będzie gdy mamy wykupiona dodatkowa klauzule (np. Auto Wartość 100%, utrzymanie sumy ubezpieczenia z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia, stała wartość pojazdu).

• Wyłączenia odpowiedzialności za kradzież ubezpieczonego pojazdu

W ogólnych warunkach ubezpieczenia Auto Casco są określone przypadki w których ubezpieczyciel zostanie zwolniony z odpowiedzialności za kradzież pojazdu i będzie mógł odmówić wypłaty odszkodowania.
Pierwsza grupa przypadków dotyczy zaniechania obowiązków „prewencyjnych”. Należą do nich na przykład wyposażenie pojazdu w określone zabezpieczenia jak elektroniczna blokada uruchomienia silnika (immobiliser) oraz inne, posiadające homologacje na użytkowanie w Polsce rodzaje zabezpieczeń.
Kolejne przypadki możliwości uchylenia się przez Ubezpieczyciela od odpowiedzialności za kradzież dotyczą okoliczności, które mogły mieć wpływ na kradzież pojazdu. Najczęściej Ubezpieczyciel odmówi wypłaty odszkodowania jeżeli do kradzieży doszło w wyniku pozostawienia w pojeździe kluczyków lub innych urządzeń umożliwiających uruchomienie silnika lub odblokowanie zabezpieczeń lub dokumentów pojazdu (dowód rejestracyjny lub karta pojazdu), bez nadzoru w miejscu ogólnodostępnym, jeżeli było to następstwem umyślnego lub rażąco niedbałego postępowania Ubezpieczonego oraz szkoda była następstwem powyższego.

• Czy każda kradzież pojazdu wraz z dowodem rejestracyjnym skończy się odmową wypłaty odszkodowania?

Na szczęście nie w każdym przypadku kiedy dojdzie do kradzieży pojazdu wraz z dokumentami Ubezpieczyciel może legalnie odmówić wypłaty odszkodowania. Aby uwolnić się od odpowiedzialności ubezpieczeniowej za kradzież pojazdu Ubezpieczyciel musi wykazać, ze do kradzieży doszło w wyniku pozostawienia po opuszczeniu pojazdu, kluczyków lub dokumentów bez nadzoru w miejscu ogólnodostępnym, a nadto ze było to następstwem umyślnego lub rażąco niedbałego postępowania Ubezpieczonego a także, iż szkoda była następstwem powyższego.
Ocena, czy zachodzi wypadek rażącego niedbalstwa, w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego oraz warunków umowy ubezpieczenia, wymaga uwzględnienia obiektywnego stanu zagrożenia oraz kwalifikowanej postaci braku zwykłej staranności w przewidywaniu skutków, a więc uwzględnienia staranności wymaganej od działającej osoby, przedmiotu, którego działanie dotyczy oraz okoliczności, w których doszło do zaniechania pożądanego zachowania z jej strony
W kontekście powyższego każdy przypadek kradzieży należy rozpatrywać indywidualnie. Na przykład pozostawienie dowodu rejestracyjnego w pojeździe, w zamkniętym schowku nie powinno być tak surowo kwalifikowane, jako rażące niedbalstwo lub nawet umyślność. Osoba dokonująca kradzieży najczęściej nie wie, że w pojeździe znajduje się dowód rejestracyjny z uwagi na to, że nie jest on w takiej sytuacji widoczny z zewnątrz. Trudno upatrywać w takiej sytuacji, aby zachodził związek przyczynowo skutkowy między kradzieżą, a pozostawionym w schowku dowodem rejestracyjnym. Nie sposób wskazać, iż to fakt pozostawienia dowodu rejestracyjnego w pojeździe stanowił przyczynę włamania i kradzieży samochodu, gdyż złodziej nie miał obiektywnej możliwości posiadać wiedzy na temat tego co znajduje się w niewidocznych z zewnątrz częściach pojazdu. Zupełnie inaczej należałoby interpretować sytuację, w której właściciel pojazdu pozostawiłby w miejscu widocznym, łatwo dostępnym owe dokumenty, np. przez nieuwagę na masce lub dachu pojazdu czy na ladzie w sklepie. Można by wówczas oceniać takie działanie jako dodatkowy bodziec do kradzieży.

            Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku kradzieży pojazdu nie jesteśmy pozbawieni szans na uzyskanie odszkodowania. Niemniej jednak, na etapie przedsądowym znaczna część takich spraw kończy się odmowa wypłaty odszkodowania. W takim przypadku ubezpieczonemu pozostaje skierowanie sprawy na drogę postępowania sadowego, gdzie warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.

autorem wpisu jest apl. adw. Maciej Rylski

Z dniem 24 marca 2020 roku weszły w życie przepisy nowelizujące ustawę z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe. Wprowadzone przepisy mają uprościć zasady ogłoszenia upadłości konsumenckiej i ułatwić osobom, które popadły w spirale zadłużenia uporać się ze zobowiązaniami. Upadłość konsumencka jest hasłem, które często pojawia się w przestrzeni publicznej zwłaszcza dzisiaj, w dobie pandemii koronawirusa i wywoływanej przez niego choroby Covid-19. Mając to na względzie w dzisiejszym wpisie wyjaśnimy czym jest upadłość konsumencka i poruszymy najważniejsze zagadnienia z tym związane.

Czym jest upadłość konsumencka?
Określenie „upadłość konsumencka” odnosi się do postępowania uregulowanego w ustawie prawo upadłościowe, którego celem jest zaspokojenie w jak największym stopniu wierzycieli zadłużonej osoby fizycznej oraz w dalszej kolejności umorzenie niewykonanych zobowiązań upadłego. Upadłość konsumencka może dotyczyć jednak tylko długów, które powstały przed jej ogłoszeniem.

Korzyścią jaka może uzyskać dłużnik przeprowadzając postępowanie upadłościowe jest umorzenie długów w całości lub części albo rozłożenie ich spłaty na raty i rozpoczęcie „nowego” życia bez widma zadłużenia ciążącego nad głowa. Zanim jednak zdecydujemy się na to rozwiązanie, warto zastanowić się czy nie istnieją inne drogi wyjścia z kryzysu finansowego. Trzeba również mieć świadomość konsekwencji, które wiążą się z ogłoszeniem upadłości.

Kto może ogłosić upadłość konsumencka?
Zgodnie z ustawą prawo upadłościowe wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić dłużnik lub każdy z jego wierzycieli osobistych. Przed 24 marca 2020 r. osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarcza nie mogła złożyć wniosku o upadłość konsumencką, jeśli nie złożyła wcześniej wniosku o ogłoszenie upadłości jako przedsiębiorca. Obecnie ten obowiązek jest zniesiony.
Aktualnie wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może złożyć:

• osoba fizyczna,
• osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. 

Jak złożyć wniosek o upadłość konsumencka?
Wniosek o ogłoszenie upadłości możemy złożyć samodzielnie lub przez pełnomocnika. Ustawa prawo upadłościowe przewiduje szereg wymogów i elementów, które musi zawierać wniosek. Na potrzeby tego artykułu wskazujemy te najbardziej istotne, do których należą: dane umożliwiające jednoznaczną identyfikacje dłużnika, wskazanie miejsca, w którym znajdują się składniki majątku dłużnika oraz wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie. Nadto ustawodawca nakłada obowiązek załączenia aktualnego wykazu majątku, spisu wierzycieli, spis wierzytelności spornych czy listę zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika, a w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych.

Jaki jest koszt przeprowadzenia upadłości konsumenckiej?
Wysokość opłaty od wniosku o ogłoszenie upadłości została uregulowana w ustawie o kosztach sadowych w sprawach cywilnych i wynosi 30 zł jeżeli wniosek składa osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej lub 1 000 zł jeżeli wniosek składa przedsiębiorca będący osobą fizyczną (jednoosobowa działalność gospodarcza).

Nadto, ustawa prawo upadłościowe w art. 22a stanowi ze Wnioskodawca uiszcza zaliczkę na wydatki w toku postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości w wysokości jednokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i wraz z wnioskiem przedstawia dowód jej uiszczenia. Wysokość zaliczki w 2020 roku wynosi 5.148,07 zł. Brak uiszczenia zaliczki skutkuje wezwaniem do uiszczenia zaliczki w terminie tygodnia pod rygorem zwrotu wniosku.
Podobnie jak w przypadku innych postępowań sądowych, także w postępowaniu o ogłoszenie upadłości wnioskodawca może złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych jeżeli wykaże, ze nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi go na taki uszczerbek.

Ile trwa postępowanie?
Przepisy prawa nie wyznaczają ram czasowych tego postępowania. Składa się ono z kilku etapów ale z naszego doświadczenia wynika, ze cale postępowanie trwa najczęściej ok. 2-3 lata od złożenia wniosku do Sądu.
W pierwszej kolejności Sąd bada i rozpatruje złożony wniosek. W przypadku jego uwzględnienia, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, wyznacza syndyka i wzywa wierzycieli upadłego do zgłaszania wierzytelności. Ten etap trwa do kilku tygodni.
Następnym etapem jest likwidacja majątku dłużnika przez syndyka w taki sposób, który umożliwi zaspokojenie wierzycieli w jak największym stopniu. Następnie opracowywany jest plan spłaty zobowiązań, które nie zostały spłacone ze środków uzyskanych ze sprzedażny majątku dłużnika. Okres na jaki będą rozłożone spłaty będzie zależał od wielu czynników i może sięgać nawet 7 lat. W szczególnych przypadkach Sąd może również umorzyć zobowiązania bez ustalania planu spłaty.

Skutki ogłoszenia upadłości
Najdalej idącym skutkiem ogłoszenia upadłości ale przy tym niezbędnym do zrealizowania celów tego postępowania jest przejęcie przez syndyka nadzoru nad majątkiem dłużnika, który przeprowadza jego sprzedaż w celu spłaty wierzycieli.

Inne skutki to m.in. fakt, ze ogłoszenie upadłości przez jednego z małżonków skutkuje powstaniem miedzy nimi rozdzielności majątkowej, a majątek wspólny wejdzie do masy upadłościowej. Sąd weźmie także pod rozwagę dokonane przez dłużnika, w ciągu roku przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości, czynności prawne (np. darowizna, sprzedaż). Jeżeli okaże się, ze wartość świadczenia upadłego przewyższa w rażącym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez upadłego lub zastrzeżonego dla upadłego lub dla osoby trzeciej – będą one bezskuteczne.

W toku postępowania Sad będzie również badał w jaki sposób dłużnik stal się niewypłacalny czyli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Od tego tez będą zależały konkretne skutki ogłoszenia upadłości. Osoba, która doprowadziła do swojej niewypłacalności w sposób umyślny albo na skutek rażącego niedbalstwa musi się liczyć z bardziej dotkliwymi warunkami niż osoba, która stała się niewypłacalna na skutek okoliczności niezależnych od niej. Brak winy w działaniach, które doprowadziły do upadłości daje szanse na to, iż Sąd, przynajmniej częściowo, umorzy nasze zobowiązania albo rozłoży ich pełne lub częściowe wykonanie maksymalnie na  3 lata. Jeżeli jednak doprowadziliśmy do niewypłacalności umyślnie lub na skutek rażącego niedbalstwa to splata zobowiązań może zostać rozłożona na okres od 3 do 7 lat.

Na szczęście ustawa zawiera również przepisy, które pozwalają dłużnikowi przetrwać ciężki czas po ogłoszeniu upadłości gdzie oddaje właściwie cały swój majątek w ręce syndyka. Ustawa przewiduje na przykład, ze w przypadku sprzedaży domu dłużnika, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy.

******
Wywołany nagłą pandemią koronawirusa kryzys gospodarczy, którego szczyt prognozuje się na przełom kwietnia i maja, już dzisiaj dotknął tysiące pracowników i przedsiębiorców, którzy z dnia na dzień utracili źródło dochodów lub uległy one drastycznemu obniżeniu. Wiele z tych osób z pewnością ma szereg zobowiązań (raty kredytu, leasing, pożyczki), które mimo utraty lub zmniejszenia dochodów pozostają w mocy i powiększają zadłużenie. W pierwszej kolejności warto przemyśleć jak można zrestrukturyzować swój budżet aby stawić czoła tej nowej niekorzystnej sytuacji. Jeżeli te działania nie przyniosą skutku to wówczas warto rozważyć zainicjowanie procedury ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Nasza kancelaria kompleksowo zajmuje się obsługą tego procesu – od sporządzenia wniosku o ogłoszenie upadłości po negocjacje z wierzycielami celem zbilansowania i uporządkowania majątku osobistego.

Aktualnie wszystkich nas dotyka społeczna panika, która pojawiła się z uwagi na rozprzestrzeniający się na świecie Koronawirus (COVID-19). Każdego dnia media donoszą o kolejnych wykrytych ogniskach zakażeń wirusem, szczególnie tych które dotyczą Europy, w tym Polski. Stwierdzone przez WHO ryzyko rozprzestrzeniania się i wzrostu zagrożeń związanych z chorobą COVID-19 zostało wykryte w wielu regionach turystycznych, które są popularne w naszym kraju – kraje basenu morza śródziemnego, południowo-wschodnia Azja. Wiele osób planuje wymarzone wakacje z dużym wyprzedzeniem tak wiec często kupują bilety lotnicze i rezerwują apartamenty kilka miesięcy wcześniej. W aktualnej sytuacji jest wiele osób, które kupiły usługi turystyczne jeszcze przed pierwszymi doniesieniami o Koronawirusie. W tym momencie te osoby zastanawiają się czy warto ryzykować i udawać się w zagrożone rejony a z drugiej strony czy istnieje szansa na zwrot biletów lotniczych, anulowanie rezerwacji i chociażby częściowy zwrot zainwestowanych pieniędzy. W tym artykule wyjaśnimy jakie narzędzia daje nam ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.
 
Zgodnie z art. 47 ust. 4 wskazanej powyżej ustawy „podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej przed rozpoczęciem imprezy turystycznej bez ponoszenia opłaty za odstąpienie w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego. Podróżny może żądać wyłącznie zwrotu wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej, bez odszkodowania lub zadośćuczynienia w tym zakresie”.
 
Regulacja zawarta we wskazanym przepisie dotyczy zarówno wycieczek objazdowych, jak i podróży do jednego miejsca docelowego, np. wakacje all inclusive w kurorcie z zakwaterowaniem w hotelu. Okoliczności mające cechy nieuniknionych i nadzwyczajnych uzasadniają odstąpienie przez podróżnego od umowy bez ponoszenia opłat jeśli mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego.
 
Skorzystanie przez podróżnego z prawa odstąpienia na podstawie omawianego przepisu daje podstawy do pełnego zwrotu uiszczonych kosztów wycieczki, ale nie daje prawa do dodatkowej rekompensaty w postaci odszkodowania lub zadośćuczynienia za szkodę która wynikła z braku możliwości skorzystania z wykupionej imprezy turystycznej. Organizator imprezy turystycznej powinien zwrócić dokonane wpłaty podróżnemu bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu 14 dni od odstąpienia od umowy o udział w imprezie turystycznej (art. 47 ust. 6 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych).
 
Omawiana ustawa w art. 4 zawiera wyjaśnienie używanych na jej gruncie pojęć. Jako „nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności” należy rozumieć „sytuację pozostającą poza kontrolą strony powołującej się na taką sytuację, której skutków nie można było uniknąć, nawet gdyby podjęto wszelkie rozsądne działania”. Dalsze szczegóły dotyczące tego pojęcia możemy znaleźć w preambule dyrektywy 2015/2302, która leży u podstaw polskiego ustawodawstwa w zakresie imprez turystycznych. Wskazano tam, że nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności mogą obejmować, na przykład, „działania wojenne, inne poważne problemy związane z bezpieczeństwem, takie jak terroryzm, znaczące zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, takie jak wybuch epidemii poważnej choroby w docelowym miejscu podróży lub katastrofy naturalne, takie jak powodzie lub trzęsienia ziemi, lub warunki pogodowe uniemożliwiające bezpieczną podróż do miejsca docelowego uzgodnionego w umowie o udział w imprezie turystycznej”.
 
Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, ze komentowana ustawa odnosi się do sytuacji obiektywnie niebezpiecznych szerokiego kręgu osób. Warto jednak zwrócić uwagę na stanowisko Komisji Europejskiej, która wskazuje, że w pewnych okolicznościach mogą być brane pod uwagę również czynniki dotyczące konkretnego podróżnego. Jako przykład odniesiono się do epidemii wirusa Zika, o którym ostatnio było głośno w 2015 i 2016 roku. Z uwagi na fakt, ze jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży to w razie epidemii wirusa Zika w danym regionie należy uwzględniać to, że konkretna podróżna jest w ciąży przy ocenie możliwości odstąpienia przez nią od umowy o imprezę turystyczną bez ponoszenia kosztów. Wskazana argumentacje można przy zastosowaniu analogii odnieść do epidemii Koronawirusa. Powszechnie bowiem wiadomo, ze jest on szczególnie niebezpieczny dla osób starszych i przewlekle chorych.
 
Jak wynika z przedstawionych uregulowań, w sytuacji kiedy mamy już opłacone wakacje w rejon gdzie aktualnie panuje podwyższone ryzyko zakażenia Koronawirusem, nie jesteśmy pozbawieni środków do dochodzenia zwrotu uiszczonych należności. Niemniej jednak na etapie przedsądowym organizator turystyki często odmawia zwrotu należności i konieczna jest droga postepowania sadowego. Jedna ze specjalizacji naszej Kancelarii jest właśnie prawo turystyczne a zatem jesteśmy w stanie pomoc w sporze z nierzetelnym organizatorem imprezy turystycznej. 

autorem wpisu jest mec. Maciej Rylski

Z dniem 1 czerwca 2020 r. wejdą w życie przepisy, które mają na celu objecie w znacznym zakresie ochroną konsumencką osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.

Zmiany będą obejmowały trzy sfery:
1. rękojmia za wady,
2. niedozwolone klauzule umowne (tzw. klauzule abuzywne),
3. uprawnienia dot. odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość.

Mianowicie, w ramach powyżej wymienionych aspektów jednoosobowy przedsiębiorca będzie korzystał z szerszych uprawnień, które dotychczas były przypisywane konsumentom.  

Niemniej jednak należy pamiętać, iż rozszerzenie nie będzie dotyczyło wszystkich zawieranych przez jednoosobowego przedsiębiorcę umów. Mianowicie, aby skorzystać z nowych przepisów, umowa nie może być związana z przedmiotem prowadzonej przez jednoosobowego przedsiębiorcę działalności.  

Przykładowo: 
Dwóch przedsiębiorców kupiło w sklepie elektronicznym takie same laptopy. Każdy z nich wziął fakturę VAT za zakupiony sprzęt. Pierwszy korzystał z laptopa w pracy, natomiast drugi dokonał jego sprzedaży albowiem jego przedsiębiorstwo zajmowało się handlem elektroniką 
Pierwszy z przedsiębiorców korzysta z przywilejów, które dotychczas były zarezerwowane dla konsumentów, zaś drugi nie. 

Weryfikacja czy zawarta umowa jest związana z przedmiotem prowadzenia działalności będzie dokonywana na podstawie wpisu do PKD, który to będzie miał nadrzędne znaczenie.

Powyżej opisane zmiany należy oceniać pozytywnie. Mianowicie, zabezpieczą drobnych przedsiębiorców przy należytym wykonaniu umów, jak również ograniczą ryzyko zawarcia niekorzystnych umów.

Niemniej należy też pamiętać, iż sami przedsiębiorcy będący jednocześnie sprzedawcami lub zleceniobiorcami przy zawieraniu umów, winni zacząć weryfikować nabywcę w PKD celem sprawdzenia jakie uprawnienia mu przysługują.  Co więcej, niezbędne będzie dostosowanie procedur oraz regulaminów sklepów internetowych do nowych standardów.

Niniejszy wpis odpowie na pytanie czy poszkodowany ma obowiązek naprawić uszkodzony pojazd i przedstawić fakturę za naprawę lub faktury źródłowe za zakup części na żądanie Ubezpieczyciela, a także czy ponosi jakiekolwiek negatywne konsekwencje w razie nie wypełnienia ww. żądań 

Odmowa uznania kosztów naprawy
            Mimo ugruntowanego w tym zakresie orzecznictwa często zgłaszają się do nas Klienci, którym Ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania w całości lub w części żądając udokumentowania faktu przeprowadzenia naprawy w tym przedstawienia faktur źródłowych na zakup części i przeprowadzenia oględzin ponaprawczych. Jest to działanie niezgodne z prawem mające na celu arbitralne umniejszenie swojej odpowiedzialności i obniżenie należnego odszkodowania.

• Obowiązek naprawy pojazdu

Sądy wielokrotnie rozstrzygały tę kwestię co doprowadziło do utrwalenia w orzecznictwie stanowiska, że obowiązek naprawienia szkody poprzez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie zależy od tego, czy poszkodowany naprawił pojazd i czy w ogóle zamierza to zrobić. Należne odszkodowanie obliczone metodą kosztorysową obejmuje koszt niezbędnych materiałów i robocizny jakie są konieczne aby przywrócić pojazd do stanu jak przed szkodą. To czy naprawimy nasz pojazd w sytuacji, gdy obowiązek Ubezpieczyciela polega na wypłacie przez odpowiedniego odszkodowania w pieniądzu zamiast restytucji naturalnej (naprawy pojazdu) nie może mieć wpływu na nasze prawo do odszkodowania.

• Żądanie przedstawienia faktur źródłowych

Nie jest też zgodne z prawem żądanie przez Ubezpieczyciela przedstawienia oryginalnych faktur źródłowych potwierdzających fakt zakupu nowych części. Rzecznik Finansowy wskazuje, że Ubezpieczyciel może żądać od nas tylko takich dokumentów, które są niezbędne do dalszego prowadzenia i zakończenia postępowania. Artykuł 17 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych stanowi, że ograniczyć odszkodowanie tylko w ściśle określonych przypadkach, po łącznym spełnieniu następujących przesłanek:

• jeżeli roszczący nie przekazał informacji, która była w jego posiadaniu;
• uczynił to z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa;
• miało to wpływ na ustalenie istnienia lub zakresu odpowiedzialności cywilnej, bądź też na zwiększenie rozmiarów szkody.

Opisane okoliczności odnoszą się także do kwestii żądania faktur źródłowych. Brak dostarczenia tych faktur przez Poszkodowanego nie spełnia żadnej z wyżej wymienionych przesłanek. Omawiane faktury nie potwierdzają przeprowadzenia naprawy uszkodzonego pojazdu, lecz dotyczą zakupu części zamiennych przez warsztat (np. przez hurtownię lub sklep motoryzacyjny). Ich niedostarczenie nie ma wpływu na ustalenie istnienia lub zakresu odpowiedzialności cywilnej, ani też na zwiększenie rozmiarów szkody. Nadto, nie istnieją podstawy prawne, które nakładają na serwis obowiązek udostępnienia właścicielowi naprawianego pojazdu faktur źródłowych.

******

Podsumowując, naprawa pojazdu oraz przedstawienie faktur źródłowych za naprawę nie są konieczne do uzyskania odszkodowania z ubezpieczenia OC. Żądanie Ubezpieczyciela udowodnienia naprawy i przedłożenia wskazanych faktur jest nieuprawnione i nie powinno powodować zaniżenia należnego poszkodowanemu świadczenia. Warto o tym pamiętać w sytuacji gdy Ubezpieczyciel uchyla się od wypłaty nam odszkodowania lub rażąco je zaniża.

Okres zimy to czas w którym z powodu pogody znacznie pogarszają się warunki komunikacyjne. Kierowcy powinni w tym czasie zachować szczególną ostrożność i dostosować tempo jazdy do sytuacji panującej na drodze. Dla pieszych z kolei szczególnie niebezpieczne są oblodzone a często także znajdujące się w złym stanie chodniki. Potknięcia o pękniętą płytę i poślizgnięcia na oblodzonym, zasypanym śniegiem chodniku to przyczyna wielu niebezpiecznych wypadków, które kończą się złamaniami, skręceniami oraz stłuczeniami i w konsekwencji mogą doprowadzić do trwałego uszczerbku na zdrowiu. W takich sytuacjach jest bardzo duże prawdopodobieństwo, że należy nam się odszkodowanie. W tym celu musimy jednak podjąć odpowiednie kroki.

Świadczenia odszkodowawcze
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia poszkodowany może żądać od osoby zobowiązanej do naprawienia szkody wszelkich wynikłych z tego powodu kosztów – będą to nie tylko koszty leczenia i medykamentów ale także np. koszty opieki sprawowanej przez osoby trzecie. Poszkodowanemu przysługuje również odpowiednia suma tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W przypadku całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy albo zwiększenia się potrzeb lub zmniejszenia powodzenia na przyszłość możemy żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Dowody
Kluczową czynnością bezpośrednio po wypadku będzie zabezpieczenie wszelkich dowodów - robimy zdjęcia miejsca wypadku oraz precyzyjnie określamy jego położenie. Pomocne będą również zeznania świadków, którzy byli przy wypadku lub udzielali nam pomocy. Po wizycie u lekarza zachowujemy całość dokumentacji medycznej, która będzie niezbędna aby udowodnić poniesiony przez nas uszczerbek na zdrowiu. Gromadzimy również wszelkie dowody poniesionych kosztów związanych z wypadkiem - faktury i rachunki za leki, dojazdy do placówek medycznych, płatne badania czy rehabilitację.

Podmiot zobowiązany do naprawienia szkody
Kolejny etap to zidentyfikowanie zobowiązanego do naprawienia szkody. Zgodnie z ustawą z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych za utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą odpowiada zarządca drogi. W pierwszej kolejności należy ustalić czy chodnik był częścią drogi krajowej, wojewódzkiej, powiatowej czy gminnej. Chodniki stanowią najczęściej część dróg gminnych, za które odpowiada właściwy terytorialnie wójt (burmistrz lub prezydent miasta) a w większych miastach urząd dzielnicy.

*****
Zespół naszej Kancelarii skutecznie prowadzi szereg spraw z zakresu odszkodowań za wypadki, których przyczyną był oblodzony, zaśnieżony lub uszkodzony chodnik. Każda sprawa jest przez nas indywidualnie analizowana i prowadzona z najwyższą starannością zarówno na etapie zgłoszenia szkody jak i przed sądem. Mamy duże doświadczenie w dochodzeniu należnych świadczeń odszkodowawczych. Zapraszamy do kontaktu lub wizyty w siedzibie Kancelarii a na pewno zajmiemy się Twoją sprawą.

Zgodnie z prowadzonymi przez Komendę Główną Policji statystykami w 2017 roku doszło do ponad 32700 wypadków w całej Polsce, z czego aż 1777 wypadków miało miejsce w Warszawie. Niejednokrotnie poszkodowani w wypadku mają problem z odzyskaniem odszkodowania z uwagi na to, że sprawca uciekł z miejsca wypadku lub też nie miał ważnego ubezpieczenia OC. 
Pomagamy naszym Klientom w uzyskaniu świadczenia w takich sytuacjach. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje związane z powyżej opisanymi sytuacjami. 

Sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia
​W sytuacji kiedy sprawca zbiegł z miejsca wypadku można dochodzić odszkodowania od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG). Warunkiem skutecznego dochodzenia roszczenia od UFG jest wystąpienie w wyniku wypadku szkody osobowej (rozstrój zdrowia kierowcy lub pasażera trwający nie krócej niż 14 dni). Wówczas UFG pokrywa tak szkodę osobową (odszkodowanie, zadośćuczynienie) jak i szkodę materialną (uszkodzenie pojazdu i innych przedmiotów, które uległy szkodzie). 
Niestety jeśli w wyniku zdarzenia doszło jedynie uszkodzenia mienia (często takie sytuacje mają miejsce w przypadku szkód parkingowych) wówczas UFG nie pokryje szkody. Pozostaje zabezpieczyć dowody umożliwiające odnalezienie sprawcy (zabezpieczyć monitoring, zebrać informacje od świadków), a następnie zgłosić zdarzenie na Policję.

Sprawca nie posiadał ważnego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych
Brak ważnej polisy OC również daje poszkodowanemu uprawnienie do uzyskania odszkodowania oraz zadośćuczynienia od UFG. W takim przypadku nie jest konieczne aby szkodzie majątkowej współtowarzyszyła szkoda osobowa. 

Zgłoszenie szkody z AC
Warto nadto pamiętać, iż w przypadku zgłoszenia szkody i wypłaty odszkodowania z AC w przypadku jeśli UFG przyjmie odpowiedzialność za szkodę można również zwrócić się do tej instytucji o zwrot zwyżek składek związanych ze zgłoszoną szkodą. 

W większości przypadków zdarza się, iż po rozpatrzeniu zgłoszenia szkody Ubezpieczyciel wydaje krzywdzącą dla ubezpieczonego bądź poszkodowanego decyzję. W takich przypadków Ubezpieczyciel przyznaje znacznie zaniżoną kwotę odszkodowania bądź w ogóle odmawia przyjęcia odpowiedzialności za zdarzenie szkodowe, powołując się przykładowo na brak związku przyczynowo skutkowego pomiędzy zdarzeniem a szkodą. Naturalną koleją rzeczy jest w takiej sytuacji złożenie odwołania (reklamacji) od niekorzystnej decyzji. Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę, że istnieją przepisy, które zobowiązują Ubezpieczyciela do rozpatrzenia naszej reklamacji w określonym terminie i na określonych zasadach.

TERMINY W POSTĘPOWANIU ODWOŁAWCZYM PRZED UBEZPIECZYCIELEM
Artykuł 6 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (Dz.U. 2017 poz. 2270 – dalej: u.r.r.)  nakłada na Ubezpieczyciela obowiązek odpowiedzi na wniesioną przez nas reklamacje w terminie 30 dni od dnia w którym ją otrzymał (w skomplikowanych sprawach wyjątkowo termin może zostać przedłużony do 60 dni). Konsekwencja przekroczenia wskazanych terminów została wyrażona w art 8 u.r.r. Zgodnie z przywołanym przepisem "W przypadku niedotrzymania terminu określonego w art. 6, a w określonych przypadkach terminu określonego w art. 7, reklamację uważa się za rozpatrzoną zgodnie z wolą klienta".
​
Omawiane terminy liczymy na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego (art. 110-116 k.c.). Przykładowo:

• 12 września 2018 r. wysyłamy reklamację przesyłką za potwierdzeniem odbioru
• 18 września 2018 r. nasza reklamacja zostaje doręczona Ubezpieczycielowi

Zgodnie z art. 111 § 2 k.c. w przypadku gdy, początkiem terminu wyrażonego w dniach jest pewne zdarzenie (tu: doręczenie reklamacji) to tego dnia nie uwzględniamy przy obliczaniu terminu. Wobec tego pierwszym dniem z 30 dniowego terminu będzie 19 września 2018 r.
W związku z tym dzień 18 października 2018 r. (o północy z 18 na 19 września - liczy się data stempla pocztowego) dla Ubezpieczyciela upływa termin na rozpatrzenie naszej reklamacji i nadanie odpowiedzi od niej.

KONSEKWENCJE NARUSZENIA TERMINU NA ODPOWIEDŹ NA REKLAMACJĘ
Jak wcześniej zostało wskazane zgodnie z art 8 u.r.r. "W przypadku niedotrzymania terminu określonego w art. 6, a w określonych przypadkach terminu określonego w art. 7, reklamację uważa się za rozpatrzoną zgodnie z wolą klienta".

Wobec pojawiających się na tle interpretacji i stosowania powyżej wskazanego przepisu art 8 problemów, dnia 13 czerwca 2018 r. Sąd Najwyższy w sprawie III CZP 113/17 wydał uchwałę. 

Sąd Najwyższy wskazał, iż „norma art. 8 u.r.r. wprowadza domniemanie prawne, że podmiot rozpatrzył reklamację zgodnie z wolą wnoszącego ją klienta. Ma ono charakter wzruszalny, co oznacza, że w razie nie zaspokojenia przez podmiot rynku finansowego żądania zawartego w reklamacji i wniesienia pozwu przez klienta, pozwany podmiot rynku finansowego będzie zobowiązany do udowodnienia (następuje tu przerzucenie ciężaru dowodu z powoda na pozwanego), że sformułowane w reklamacji zastrzeżenia są niezasadne, a klientowi nie przysługuje zgłoszone w niej roszczenie lub przysługuje ono w innej wysokości”. 

A wiec w sytuacji gdy Ubezpieczyciel odrzuci nasze odwołanie i wniesiemy przeciwko niemu powództwo do Sądu to ten nadal będzie badał czy nasze żądania są zasadne. Wtedy jednak to Ubezpieczyciel musi udowodnić (przerzucenie ciężaru dowodu z powoda na pozwanego), że nie mamy racji a odszkodowanie nam nie przysługuje lub przysługuje ale w innej wysokości. Oznacza to, że nie musimy w pozwie umieszczać w wniosku o powołanie biegłego co przyspieszy postępowanie, a jeżeli Ubezpieczyciel zakwestionuje nasze żądania i zażąda wydania opinii przez biegłego to wtedy koszt jej wykonania zostaje przerzucony na Ubezpieczyciela.

Warto znać swoje prawa i pilnować czy w naszej sprawie nie zachodzi opisana wyżej sytuacja. Dzięki temu postępowanie sądowe może być dla nas znacznie tańsze i szybsze.

Z przyjemnością informujemy, że dnia 19 września 2018 r. prawnicy naszej Kancelarii wygrali kolejne dwie sprawy naszych Klientów. 

Jedną z nich była sprawa z ubezpieczenia Auto - Casco. Mianowicie, dotyczyła ona kradzieży elementów wyposażenia pojazdu, w tym elementów wyposażenia gwarantujących bezpieczeństwo jazdy (w tym systemów SRS, folii zintegrowanych z pasami, poduszek, immobiliserów itp.). 
Ubezpieczyciel dokonał weryfikacji roszczenia i obniżył jego wysokość o około 10 000 zł wskazując, iż przedstawiona przez Klienta faktura za naprawę nie jest z autoryzowanego serwisu i na podstawie § 19 OWU AC wypłata odszkodowania za utracone elementy bezpieczeństwa pojazdu nie należy się. 

Działając w imieniu naszego Klienta wystąpiliśmy z powództwom przeciwko Ubezpieczycielowi wskazując następujące: 
- Ubezpieczony jest konsumentem, wobec tego wszelkie pojawiające się we wzorcu umownym (OWU) nieścisłości działają na jego korzyść.
- Ubezpieczony zawarł umowę AC w wariancie Premium zgodnie z którym zasadą jest, że Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie na podstawie fv wg. części nowych, oryginalnych,  bez potrącenia zużycia eksploracyjnego, 
- do szkody doszło w wyniku kradzieży, a więc Ubezpieczony utracił sporne elementy, nie zostały one uszkodzone. 
Zgodnie zaś z przywołanym przez Ubezpieczyciela § 19 OWU AC "wypłata odszkodowania z tytułu uszkodzenia tych części następuje wyłącznie na podstawie oryginalnych faktur dokumentujących zakup i zamontowanie przez autoryzowanego przedstawiciela producenta na terenie Polski".

Istota sporu skupiła się na definicji kradzieży, uszkodzenia oraz utraty. 

Dnia 19 września 2018 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy - Woli w Warszawie uwzględnił powództwo w całości, w pełni podzielił stanowisko prezentowane przez adwokat Natalię Seweryn działającą w sprawie w imieniu powoda. 

Nader często w ostatnim czasie trafiają do nas Klienci ze sprawami dotyczącymi rękojmi z tytułu wady przedmiotu, najczęściej są to samochody. Pozwoliło to prawnikom naszej Kancelarii dostrzec, iż Klienci bardzo często żyją w przekonaniu, że mają oni bardzo krótkie terminy na zgłoszenie do sprzedawcy reklamacji (30 lub 14 dni). Błędne przekonanie opiera się przede wszystkim na przepisach starej ustawy, której to przepisy obowiązywały do 25.12.2014 r. Mając to na względzie postanowiliśmy poniżej przybliżyć materię obecnie obowiązujących przepisów, które to znacznie polepszyły sytuację konsumentów. 

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż przepisy kodeksu cywilnego (obecnie to w kodeksie cywilnym w art 556 i następne została uregulowana materia rękojmia za wady sprzedanej rzeczy) rozróżniają dwie grupy terminów, których zachowanie pozwoli na skuteczne dochodzenie roszczeń. 
​
Mianowicie, jest są to (1) termin na stwierdzenie wady oraz (2) termin na zawiadomienie sprzedawcy o wadzie. 

Termin na stwierdzenie wady rzeczy wynosi 2 lata, a w przypadku nieruchomości 5 lat od dnia wydania rzeczy przez sprzedającego. W przypadku jeśli rzecz sprzedana jest używana termin ten może zostać ograniczony ale na okres nie dłuższy niż 1 rok. Podsumowując - jeśli zauważyłeś, że rzecz ma wady w terminie wskazanym powyżej masz podstawę do wystąpienia z roszczeniem do sprzedawcy. 

Drugi z terminów odnosi się do zawiadomienia sprzedawcy o wadzie i wynosi on 1 rok od dnia stwierdzenia wady. Co ważne, w przypadku jeśli kupującym jest konsument termin ten nie może zakończyć się przed upływem terminu na stwierdzenie wady (2 lata, 5 lat).

Przykładowo:
umowa konsument - przedsiębiorca
01.01.2017 r. wydanie rzeczy 
01.01.2018 r. stwierdzenie wady (powzięcie informacji, że rzecz ma wadę) - kupujący miał czas do stwierdzenia wady do dnia 01.01.2019 r.
01.01.2019 r. do tego dnia można wystąpić z roszczeniem do sprzedawcy (1 rok od dnia stwierdzenia wady w dniu 01.01.2018 r.)

Jak widać obecne przepisy nie zawierają terminu 30 ani 14 dni na zgłoszenie sprzedawcy reklamacji.
​
Dodatkowo warto pamiętać, że:

• w przypadku podstępnego zatajenia wady przez sprzedawce nie obowiązuje kupującego termin 2 lat na stwierdzenie wady. Obowiązuje jednak 1 rok na zawiadomienie. Oznacza to, że wadę można stwierdzić nawet po 2 latach ale nadal mają Państwo rok na zgłoszenie od chwili powzięcia informacji, że takowa wada w przedmiocie jest
• jeśli kupującym jest konsument, a wada została stwierdzona przed upływem roku od wydania rzeczy istnieje domniemanie, że istniała również w chwili wydania. Oznacza to, że to na sprzedawcy ciąży w takim przypadku obowiązek udowodnienia, że sprzedana rzecz nie miała wady.

Zachęcamy do egzekwowania swoich praw z tytułu rękojmi.

autorem wpisu jest Natalia Seweryn, adwokat