Jednym ze środków kompensacyjnych przewidzianym przez przepisy prawa jest obowiązek naprawienia szkody, wynikający z art. 46 Kodeksu Karnego. Zgodnie z niniejszym przepisem: „W razie skazania sąd może, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się”. Podstawowym celem niniejszego przepisu jest przede wszystkim ułatwienie osobie pokrzywdzonej pełnego zaspokojenia roszczeń o charakterze cywilnoprawnym, które wynikają z popełnionego przestępstwa.

Przykładem zastosowania omawianego przepisu będzie skazanie sprawcy czynu na podstawie art. 177 §1 kodeksu karnego: „Kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”
Co do zasady częstymi negatywnymi skutkami wypadku komunikacyjnego są m.in. naruszenia czynności narządów ciała powyżej 7 dni, co z kolei związane jest z koniecznością hospitalizacji jak i długotrwałej rehabilitacji, której celem jest powrót do stanu zdrowia sprzed wypadku. Ponadto osoby, które zostały poszkodowane w wypadku w bardzo licznych przypadkach nie są w stanie wrócić do poprawnego funkcjonowania w życiu codziennym z uwagi na swoistą traumę, która został wywołana wypadkiem przez co zmuszone są do zasięgnięcia pomocy psychologa. Opisane konsekwencje wypadku, rodzą po stronie Pokrzywdzonego konieczność ponoszenia kosztów związanych z ratowaniem zdrowia. Ułatwienie realizacji niniejszego uprawnienia wprowadza właśnie omawiany w ramach niniejszego artykułu przepis 46 kodeksu karnego.
Orzeczenie obowiązku naprawienia szkody możliwe jest w wypadku gdy dojdzie do skazania za przestępstwo, którego skutkiem jest szkoda lub też za przestępstwo, które spowodowało wyrządzenie osobie pokrzywdzonej krzywdy. Szkoda w rozumieniu art. 46 kodeksu karnego, pojmowana jest w rozumieniu cywilistycznym i oznacza przede wszystkim uszczerbek materialny jakiego osoba pokrzywdzona doznała na skutek przestępstwa. Krzywda natomiast winna być rozumiana jako uszczerbek niemajątkowy i powinna być rozumiana jako zadośćuczynienie.

Możliwość dochodzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na gruncie art. 46 kodeksu karnego, możliwe jest w sytuacji gdy doszło do naruszenia dóbr osobistych osoby pokrzywdzonej. W związku z powyższym orzeczenie przez Sąd zapłaty zadośćuczynienia może nastąpić obok obowiązku naprawienia szkody. Rozstrzygając o fakcie czy zobowiązać sprawcę do naprawienia wyrządzonej w wyniku przestępstwa szkody w całości czy też w części Sąd zobowiązany jest do wzięcia pod uwagę takich faktów jak to czy sprawca uprzednio w części naprawił szkodę. Ponadto Sąd zwraca również uwagę na to czy zachowanie Pokrzywdzonego przyczyniło się do powstania szkody.
Warto również podkreślić, stanowisko Sądu Najwyższego dotyczące omawianego w ramach niniejszego artykułu przepisu. W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 2008 r. V KK 377/07, Sąd stwierdził, iż: „Środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody nałożonego na podstawie art. 46 § 1 k.k. jest ograniczony jedynie do rozmiaru rzeczywistej szkody wynikłej bezpośrednio z przestępstwa i nie obejmuje odsetek stanowiących element szkody wynikły z następstw czynu sprawcy”. Ponadto w wyroku z dnia IIIKKN 269/00 z dnia 21 listopada 2002 r., Sąd Najwyższy podkreślił, że: „W razie śmierci pokrzywdzonego trzeba zaś mieć na uwadze przepisy prawa cywilnego. Wskazuje na to sam art. 46 § 1 k.k., w którym w końcowym fragmencie wyłączono stosowanie przepisów prawa cywilnego o przedawnieniu roszczeń i o możliwości zasądzenia renty, co oznacza a minori ad maius, że mają tu zastosowanie pozostałe przepisy tej dziedziny prawa, w tym dotyczące przechodzenia roszczeń po zmarłym na inne osoby lub ich własnych roszczeń związanych ze śmiercią”.
            Wprowadzenie art. 46 do Kodeksu Karnego, stanowi swoiste ułatwienie dochodzenie roszczeń przez Pokrzywdzonego z tytułu szkody oraz doznanej krzywdy z tytułu popełnienia przestępstwa. Pokrzywdzony w większości wypadków nie jest zmuszony do egzekucji swoich uprawnień na drodze postępowania cywilnego oraz ma możliwość uzyskania szybszej rekompensaty. Niemniej jednak należy pamiętać, iż niekiedy przy odszkodowaniu lub zadośćuczynieniu w wyższej wysokości warto dochodzić zapłaty od Ubezpieczyciela sprawcy nie zaś bezpośrednio od sprawcy. Istnieje bowiem ryzyko, że sprawca może nie posiadać majątku pozwalającego na wypłatę odszkodowania lub zadośćuczynienia. W przypadku większych bowiem uszczerbków na zdrowiu lub śmierci Pokrzywdzonego, kwoty należne mogą sięgać od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy złotych. 

autorem wpisu jest aplikant adwokacki Aleksander Gdak

​Wskutek interwencji Prezesa UOKiK PZU Życie S.A. zmieniło swoje OWU na korzystniejsze dla Ubezpieczonych poprzez dodanie nowych definicji OIT (Oddziału Intensywnej Terapii). Aktualnie Ubezpieczyciel dodał do przepisów, ze za Oddział Intensywnej Terapii będą uznawane również „pododdziały i sale służące do ratowania życie w trudnych przypadkach, a także wyposażone w zaawansowany sprzęt medyczny monitorujący i wspierający podstawowe funkcje życiowe”.

Zmiany dotyczące przyznawania wyżej wymienionego świadczenia ujrzały światło dzienne dzięki interwencji Prezesa UOKiK w ramach skargi jednego z Ubezpieczonych. Otóż PZU Życie S.A. odmówiło wypłaty świadczenia Ubezpieczonemu, który w związku z powikłaniami po zabiegu trafił na Pododdział Intensywnej Opieki Kardiologicznej, gdzie podłączono go do aparatury podtrzymującej życie.

Ubezpieczyciel, czyli PZU Życie S.A. swoją decyzję o odmowie uzasadnił, że nie znalazł przesłanek do wypłaceniu świadczenia Ubezpieczonemu ponieważ przebywał On na Pododdziale Intensywnej Opieki Kardiologicznej, a nie na wskazanym w OWU PZU Życie S.A. „wyodrębnionym Oddziale Intensywnej Terapii”. Problematyczny jest w tej sytuacji fakt, że nie wszystkie placówki medyczne zarówno publiczne szpitale, jak prywatne posiadają wyodrębniony OIT. Niektóre placówki posiadają natomiast wyspecjalizowane pododdziały i sale stosowane do ratowania życia i ciągłego specjalistycznego monitorowania podstawowych funkcji życiowych, na takich samych zasadach jak OIT.

Wobec zmiany przepisów, każdemu komu od stycznia 2020 r. odmówiono wypłacenia omawianego świadczenia na podstawie opisanej powyżej przysługuje prawo  do ponownego złożenia wniosku o wypłatę świadczenia.  W przypadku problemów w dochodzeniu od Ubezpieczyciela roszczeń, służymy pomocą. 

autorem wpisu jest Karolina Sagan (prawnik)

Okres zimy to czas w którym z powodu pogody znacznie pogarszają się warunki komunikacyjne. Kierowcy powinni w tym czasie zachować szczególną ostrożność i dostosować tempo jazdy do sytuacji panującej na drodze. Dla pieszych z kolei szczególnie niebezpieczne są oblodzone a często także znajdujące się w złym stanie chodniki. Potknięcia o pękniętą płytę i poślizgnięcia na oblodzonym, zasypanym śniegiem chodniku to przyczyna wielu niebezpiecznych wypadków, które kończą się złamaniami, skręceniami oraz stłuczeniami i w konsekwencji mogą doprowadzić do trwałego uszczerbku na zdrowiu. W takich sytuacjach jest bardzo duże prawdopodobieństwo, że należy nam się odszkodowanie. W tym celu musimy jednak podjąć odpowiednie kroki.

Świadczenia odszkodowawcze
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia poszkodowany może żądać od osoby zobowiązanej do naprawienia szkody wszelkich wynikłych z tego powodu kosztów – będą to nie tylko koszty leczenia i medykamentów ale także np. koszty opieki sprawowanej przez osoby trzecie. Poszkodowanemu przysługuje również odpowiednia suma tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W przypadku całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy albo zwiększenia się potrzeb lub zmniejszenia powodzenia na przyszłość możemy żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Dowody
Kluczową czynnością bezpośrednio po wypadku będzie zabezpieczenie wszelkich dowodów - robimy zdjęcia miejsca wypadku oraz precyzyjnie określamy jego położenie. Pomocne będą również zeznania świadków, którzy byli przy wypadku lub udzielali nam pomocy. Po wizycie u lekarza zachowujemy całość dokumentacji medycznej, która będzie niezbędna aby udowodnić poniesiony przez nas uszczerbek na zdrowiu. Gromadzimy również wszelkie dowody poniesionych kosztów związanych z wypadkiem - faktury i rachunki za leki, dojazdy do placówek medycznych, płatne badania czy rehabilitację.

Podmiot zobowiązany do naprawienia szkody
Kolejny etap to zidentyfikowanie zobowiązanego do naprawienia szkody. Zgodnie z ustawą z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych za utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą odpowiada zarządca drogi. W pierwszej kolejności należy ustalić czy chodnik był częścią drogi krajowej, wojewódzkiej, powiatowej czy gminnej. Chodniki stanowią najczęściej część dróg gminnych, za które odpowiada właściwy terytorialnie wójt (burmistrz lub prezydent miasta) a w większych miastach urząd dzielnicy.

*****
Zespół naszej Kancelarii skutecznie prowadzi szereg spraw z zakresu odszkodowań za wypadki, których przyczyną był oblodzony, zaśnieżony lub uszkodzony chodnik. Każda sprawa jest przez nas indywidualnie analizowana i prowadzona z najwyższą starannością zarówno na etapie zgłoszenia szkody jak i przed sądem. Mamy duże doświadczenie w dochodzeniu należnych świadczeń odszkodowawczych. Zapraszamy do kontaktu lub wizyty w siedzibie Kancelarii a na pewno zajmiemy się Twoją sprawą.

Zgodnie z prowadzonymi przez Komendę Główną Policji statystykami w 2017 roku doszło do ponad 32700 wypadków w całej Polsce, z czego aż 1777 wypadków miało miejsce w Warszawie. Niejednokrotnie poszkodowani w wypadku mają problem z odzyskaniem odszkodowania z uwagi na to, że sprawca uciekł z miejsca wypadku lub też nie miał ważnego ubezpieczenia OC. 
Pomagamy naszym Klientom w uzyskaniu świadczenia w takich sytuacjach. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje związane z powyżej opisanymi sytuacjami. 

Sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia
​W sytuacji kiedy sprawca zbiegł z miejsca wypadku można dochodzić odszkodowania od Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG). Warunkiem skutecznego dochodzenia roszczenia od UFG jest wystąpienie w wyniku wypadku szkody osobowej (rozstrój zdrowia kierowcy lub pasażera trwający nie krócej niż 14 dni). Wówczas UFG pokrywa tak szkodę osobową (odszkodowanie, zadośćuczynienie) jak i szkodę materialną (uszkodzenie pojazdu i innych przedmiotów, które uległy szkodzie). 
Niestety jeśli w wyniku zdarzenia doszło jedynie uszkodzenia mienia (często takie sytuacje mają miejsce w przypadku szkód parkingowych) wówczas UFG nie pokryje szkody. Pozostaje zabezpieczyć dowody umożliwiające odnalezienie sprawcy (zabezpieczyć monitoring, zebrać informacje od świadków), a następnie zgłosić zdarzenie na Policję.

Sprawca nie posiadał ważnego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych
Brak ważnej polisy OC również daje poszkodowanemu uprawnienie do uzyskania odszkodowania oraz zadośćuczynienia od UFG. W takim przypadku nie jest konieczne aby szkodzie majątkowej współtowarzyszyła szkoda osobowa. 

Zgłoszenie szkody z AC
Warto nadto pamiętać, iż w przypadku zgłoszenia szkody i wypłaty odszkodowania z AC w przypadku jeśli UFG przyjmie odpowiedzialność za szkodę można również zwrócić się do tej instytucji o zwrot zwyżek składek związanych ze zgłoszoną szkodą. 

Zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji poniesionych w prywatnych placówkach (szkody z OC sprawcy).

Nasi Klienci bardzo często mają problem z odzyskaniem od Ubezpieczycieli kosztów leczenia w prywatnych placówkach związanych z koniecznością leczenia po wypadku komunikacyjnym. 
Problem jest o tyle poważny, że nader często leczenie bądź rehabilitacja w prywatnej placówce lub u prywatnego specjalisty umożliwia szybszy powrót do zdrowia i zapobiega ewentualnym zwyrodnieniom związanym z oczekiwaniem na specjalistę w ramach państwowej służby zdrowia. Faktem jest bowiem, że czas oczekiwania na skomplikowane zabiegi czy wizytę u specjalisty lub też rehabilitację w ramach państwowej służby zdrowia jest obecnie bardzo długi, zaś niekiedy konieczna jest interwencja natychmiastowa. Co więcej, dotyczy to też przypadków nie objętych świadczeniami publicznymi, tj. operacje plastyczne blizn. 

Wobec licznych rozbieżności w orzecznictwie tematyką zajął się Sąd Najwyższy, który  dnia 19 maja 2016 r.  uchwałą składu 7 sędziów stwierdził, że odszkodowanie wypłacane przez Ubezpieczyciela w ramach ubezpieczenia OC sprawcy wypadku obejmuje również, uwzględniając art. 444 § 1 k.c. celowe i uzasadnione wydatki poniesione przez poszkodowanego na leczenie i rehabilitacje niefinansowane ze środków publicznych.

W tym miejscu należy wyjaśnić jak rozumieć koszty celowe i uzasadnione. Jako koszty konieczne i celowe orzecznictwo i literatura wskazuje przede wszystkim :

• koszty świadczeń w placówce prywatnej, gdy wykraczają one poza zakres możliwych do uzyskania w ramach powszechnej opieki zdrowotnej lub
• gdy poszkodowany może otrzymać leczenie lub rehabilitację w czasie nieracjonalnym z medycznego punktu widzenia. 
• koszty leczenia prywatnego, które zwiększa szanse powrotu do zdrowia z uwagi na wyższą jakość usług medycznych w danej placówce lub poważny charakter uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia poszkodowanego.
• koszty leczenia lub rehabilitacji poniesione za granicą również mogą zostać uznane za koszty celowe, gdy zachodzi sytuacja ograniczonego dostępu do usług medycznych.

Nasza Kancelaria z sukcesami prowadzi sprawy o odszkodowanie przeciwko większości obecnych na rynku zakładów ubezpieczeń. Warto więc powierzyć swoją sprawę wykwalifikowanym i doświadczonym prawnikom.