REZYGNACJA Z WYCIECZKI W ZWIĄZKU Z ZAGROŻENIEM WYWOŁANYM PRZEZ KORONAWIRUS

Aktualnie wszystkich nas dotyka społeczna panika, która pojawiła się z uwagi na rozprzestrzeniający się na świecie Koronawirus (COVID-19). Każdego dnia media donoszą o kolejnych wykrytych ogniskach zakażeń wirusem, szczególnie tych które dotyczą Europy, w tym Polski. Stwierdzone przez WHO ryzyko rozprzestrzeniania się i wzrostu zagrożeń związanych z chorobą COVID-19 zostało wykryte w wielu regionach turystycznych, które są popularne w naszym kraju – kraje basenu morza śródziemnego, południowo-wschodnia Azja. Wiele osób planuje wymarzone wakacje z dużym wyprzedzeniem tak wiec często kupują bilety lotnicze i rezerwują apartamenty kilka miesięcy wcześniej. W aktualnej sytuacji jest wiele osób, które kupiły usługi turystyczne jeszcze przed pierwszymi doniesieniami o Koronawirusie. W tym momencie te osoby zastanawiają się czy warto ryzykować i udawać się w zagrożone rejony a z drugiej strony czy istnieje szansa na zwrot biletów lotniczych, anulowanie rezerwacji i chociażby częściowy zwrot zainwestowanych pieniędzy. W tym artykule wyjaśnimy jakie narzędzia daje nam ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.
 
Zgodnie z art. 47 ust. 4 wskazanej powyżej ustawy „podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej przed rozpoczęciem imprezy turystycznej bez ponoszenia opłaty za odstąpienie w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego. Podróżny może żądać wyłącznie zwrotu wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej, bez odszkodowania lub zadośćuczynienia w tym zakresie”.
 
Regulacja zawarta we wskazanym przepisie dotyczy zarówno wycieczek objazdowych, jak i podróży do jednego miejsca docelowego, np. wakacje all inclusive w kurorcie z zakwaterowaniem w hotelu. Okoliczności mające cechy nieuniknionych i nadzwyczajnych uzasadniają odstąpienie przez podróżnego od umowy bez ponoszenia opłat jeśli mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego.
 
Skorzystanie przez podróżnego z prawa odstąpienia na podstawie omawianego przepisu daje podstawy do pełnego zwrotu uiszczonych kosztów wycieczki, ale nie daje prawa do dodatkowej rekompensaty w postaci odszkodowania lub zadośćuczynienia za szkodę która wynikła z braku możliwości skorzystania z wykupionej imprezy turystycznej. Organizator imprezy turystycznej powinien zwrócić dokonane wpłaty podróżnemu bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu 14 dni od odstąpienia od umowy o udział w imprezie turystycznej (art. 47 ust. 6 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych).
 
Omawiana ustawa w art. 4 zawiera wyjaśnienie używanych na jej gruncie pojęć. Jako „nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności” należy rozumieć „sytuację pozostającą poza kontrolą strony powołującej się na taką sytuację, której skutków nie można było uniknąć, nawet gdyby podjęto wszelkie rozsądne działania”. Dalsze szczegóły dotyczące tego pojęcia możemy znaleźć w preambule dyrektywy 2015/2302, która leży u podstaw polskiego ustawodawstwa w zakresie imprez turystycznych. Wskazano tam, że nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności mogą obejmować, na przykład, „działania wojenne, inne poważne problemy związane z bezpieczeństwem, takie jak terroryzm, znaczące zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, takie jak wybuch epidemii poważnej choroby w docelowym miejscu podróży lub katastrofy naturalne, takie jak powodzie lub trzęsienia ziemi, lub warunki pogodowe uniemożliwiające bezpieczną podróż do miejsca docelowego uzgodnionego w umowie o udział w imprezie turystycznej”.
 
Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, ze komentowana ustawa odnosi się do sytuacji obiektywnie niebezpiecznych szerokiego kręgu osób. Warto jednak zwrócić uwagę na stanowisko Komisji Europejskiej, która wskazuje, że w pewnych okolicznościach mogą być brane pod uwagę również czynniki dotyczące konkretnego podróżnego. Jako przykład odniesiono się do epidemii wirusa Zika, o którym ostatnio było głośno w 2015 i 2016 roku. Z uwagi na fakt, ze jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży to w razie epidemii wirusa Zika w danym regionie należy uwzględniać to, że konkretna podróżna jest w ciąży przy ocenie możliwości odstąpienia przez nią od umowy o imprezę turystyczną bez ponoszenia kosztów. Wskazana argumentacje można przy zastosowaniu analogii odnieść do epidemii Koronawirusa. Powszechnie bowiem wiadomo, ze jest on szczególnie niebezpieczny dla osób starszych i przewlekle chorych.
 
Jak wynika z przedstawionych uregulowań, w sytuacji kiedy mamy już opłacone wakacje w rejon gdzie aktualnie panuje podwyższone ryzyko zakażenia Koronawirusem, nie jesteśmy pozbawieni środków do dochodzenia zwrotu uiszczonych należności. Niemniej jednak na etapie przedsądowym organizator turystyki często odmawia zwrotu należności i konieczna jest droga postepowania sadowego. Jedna ze specjalizacji naszej Kancelarii jest właśnie prawo turystyczne a zatem jesteśmy w stanie pomoc w sporze z nierzetelnym organizatorem imprezy turystycznej. 

autorem wpisu jest mec. Maciej Rylski