Zmiany w przepisach o kosztach sądowych - nowelizacja sierpień 2019

Dnia 6 sierpnia 2019 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. 

Ustawa w zakresie zmian dotyczących wpisów sądowych wejdzie w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj. 21 sierpnia 2019 r. 

Dotychczas opłata sądowa zwana również opłatą od pozwu lub wpisem wynosiła 5% wartości przedmiotu sporu, zaś jej maksymalna wysokość określona była na poziomie 100 000 zł.

Nowelizacja wprowadza "widełki" od których będzie zależeć wysokość wpisu. Mianowicie, zmiana odnosząc się do wartości przedmiotu sporu wprowadziła następujące stawki: 
- do 500 zł – 30 zł;
- ponad 500 do 1,5 tys. zł – 100 zł;
- ponad 1,5 tys. do 4 tys. zł – 200 zł;
- ponad 4 tys. do 7,5 tys. zł – 400 zł;
- ponad 7,5 tys. do 10 tys. zł – 500 zł;
- ponad 10 tys. do 15 tys. zł – 750 zł;
- ponad 15 tys. do 20 tys. zł – 1 tys. zł.
Przy wartości przedmiotu sporu powyżej 20 tyś zł pobiera się opłatę stosunkową wynoszącą 5% tej wartości, nie więcej niż 200 000 zł (dwukrotność dotychczasowej kwoty).
Jak widać powyżej, w przypadku spraw z dolnej granicy "widełek" wpis wzrośnie nawet dwukrotnie, przykładowo dla sprawy o 4 tyś wpis wynosi 200 zł, wprowadzono 400 zł, przy 10 tyś zł wpis wynosi 500 zł, wprowadzono 750 zł, przy 15 tyś zł wynosił 750 zł, wprowadzono 1000 zł.

Dodatkowo, zmianie uległa wysokość opłaty od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej . Obecnie obowiązujące przepisy przewidywały opłaty w wysokości 40 zł (gdy wartość przedmiotu sporu nie przekraczała 10 000 zł) oraz 300 zł (gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 10 000 zł). Zmiana polega na wprowadzeniu opłaty stosunkowej w wysokości 1/5 opłaty od pozwu co spowoduje, że instytucja zawezwania do próby ugodowej będzie droższa przy większych sprawach. 

Warto również zwrócić uwagę na to, że nowelizacją ustawodawca wprowadza nowy rodzaj opłaty, tj. opłatę od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem w kwocie 100 zł. 

Oczywiście poza powyższymi pojawia się szereg innych podwyżek, jak na przykład wzrost opłat za: zażalenie, pozew o rozwiązanie spółki (z 2 tyś zł na 5 tys zł), wniosek o wykreślenie zastawu rejestrowego, wniosek o nabycie spadku, przyjęcie lub odrzucenia spadku (z 50 zł do 100 zł) i inne.

W naszej ocenie zmiany te przyczynią się do ograniczenia prawa do Sądu. Mianowicie, podwyższenie opłat spowoduje, że nie każdy kto ma podstawy do tego, będzie się decydował na skierowanie powództwa do Sądu. Reforma sądownictwa winna obejmować przede wszystkim organizację pracy sądów oraz biegłych sądowych. Ograniczanie dostępu do sądu nie jest skutecznym sposobem na przyśpieszenie pracy sądów.